Srpski naučnici u borbi za čistiji vazduh i veću energetsku efikasnost

U zemljama Zapadnog Balkana termoelektrane su glavni proizvođači električne energije sa oko 54 odsto učešća u ukupnoj proizvodnji energije. Istovremeno, termoelektrane su glavni izvor emisije NOX gasova, koji čine oko 80 odsto ukupnih gasnih emisija pri sagorijevanju uglja. Prisustvo ovih oksida u atmosferi je vrlo nepovoljno. Oni su odgovorni za pojavu smoga i kiselih kiša, a potvrđeno je da izazivaju degradaciju disajnih funkcija djece i osoba narušenog zdravlja, sa akcentom na osobe koje boluju od astme.

Takođe, postoje ubjedljivi argumenti da prisustvo ovih gasova utiče na povećanje dijabetesa među osjetljivim starosnim grupama, kao i na procenat prijevremenih porođaja i smanjenu težinu beba na porođaju. Posljednja istraživanja pokazuju da oksidi azota doprinose povećanju smrtnosti usljed kardiovaskularnih oboljenja.

Projekat NOXTROT, pod rukovodstvom redovnog profesora Željka Đurovića sa Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, fokusira se na rješavanje problema zagađenja vazduha azotnim oksidima (NOX) iz termoelektrana. Azot i kiseonik su prirodni gasovi koji u normalnim uslovima međusobno ne reaguju. Za njihovu reakciju je potreban visoki energetski nivo. Međutim, zbog prisustva isparljivih organskih jedinjenja kakvih ima u fosilnim gorivima, na visokim temperaturama, kakve su uobičajene prilikom sagorijevanja tih goriva u kotlovima termoenergetskih postrojenja, dešava se reakcija koja za posljedicu ima pojavu gasova azotnih oksida NO i NO2. Ovi gasovi se jednim imenom zovu NOX i predstavljaju ozbiljan ekološki problem.

U FOKUSU:

• PAMET MLADIH SRBIJE OSVJETLJAVA ZELENI PUT ODRŽIVOG RAZVOJA LOKALNIH ZAJEDNICA
• NOVI MATERIJALI ZA NOVO DOBA
• PROCREDIT BANKA – NOVO LICE DIGITALIZACIJE

Velika pažnja projekta NOXTROT, koji u okviru Zelenog programa saradnje nauke i privrede finansira Fond za nauku RS, posvećena je rekonstrukciji termoelektrana u Srbiji sa ciljem smanjenja koncentracije oksida azota u dimnim gasovima, kao jednog od produkata sagorijevanja uglja. Upravo o tome se vodilo računa prilikom rekonstrukcije pojedinih blokova termoelektrana u Srbiji. Međutim, snabdijevanje ugljem termoelektrana Nikola Tesla, TENT A i TENT B je suočeno sa vrlo ozbiljnim problemima. Naime, nerjetka je pojava da se iz Kolubarskih kopova danima doprema lignit čija je kalorijska vrijednost značajno ispod očekivanih vrijednosti.

Zbog svih navedenih razloga aktivnosti projekta NOXTROT su usmjerene na procjenu parametara koji karakterišu kalorijsku vrijednost i hemijski sastav uglja. Ove informacije će biti korišćene za dvije glavne svrhe: adaptaciju i optimizaciju postojećih sistema za regulaciju protoka vazduha i projektovanje novih sistema zasnovanih na vještačkoj inteligenciji. Cilj ovih sistema je supervizirano upravljanje termoelektrana, postizanje zadate aktivne snage, adekvatna raspodjela opterećenja pojedinih mlinova i održavanje dozvoljenih granica zagađenja, uzimajući u obzir stabilnost svih podsistema.

Autor: Projektni tim NOXTROT

Tekst u cjelosti pročitajte u Magazinu Energetskog portala ODRŽIVA ARHITEKTURA I FINANSIRANJE ZELENE GRADNJE

Članak Srpski naučnici u borbi za čistiji vazduh i veću energetsku efikasnost se pojavljuje prvo na Energetski Portal.