Njemački naučnici koji su promijenili svijet: August Kekule

Friedrich August Kekule je njemački hemičar od velike važnosti jer je tvorac teorije hemijskih struktura. Bez njegovih istraživanja, cijela organska hemija bi bila nemoguća.

Kekulé je rođen 7. septembra 1829. u Darmstadtu, tada Veliko vojvodstvo Hessen. Nikada nije koristio ime Friedrich i tako će cijelom svijetu ostati poznat kao August Kekulé. Međutim, ovo nije jedina neobičnost sa njegovim imenom: akcenat na kraju riječi i prezimena nikako nije karakterističan za njemački jezik. Zapravo, akcenat je na prezime dodao Augustov otac, za vrijeme Napoleonove okupacije ove regije današnje Njemačke, kako bi Francuzi znali da e na kraju prezimena treba izgovoriti. Također, kada mu je njemački car Wilhelm II dao titulu, na prezime je dodao „von Stradonitz“, a izbacio akcenat sa prezimena.

Video, nastao u saradnji sa Ambasadom Njemačke u BiH, a i zapratite naš Youtube kanal Nauka govori:

Nakon završene srednje škole, odlučio je studirati arhitekturu pri Univerzitetu Giessen, ali je brzo promijenio mišljenje i završio na studiju hemije. Nakon doktorata počinje raditi na Univerzitetu Heidelberg, pa na Ghentu, da bi na kraju prešao na Univerzitet u Bonnu. Za vrijeme boravka u Belgiji, u Ghentu, August Kekule dolazi i do svog najpoznatijeg otkrića. 1865. objavljuje rad o strukturi benzena. Benzen danas svrstavamo u aromatske ugljikovodike zbog specifične strukture koja je u Kekuleovo doba bila misterija.

Opšta formula benzena je C₆H₆, ali tada se nije znala struktura ovog spoja niti se puno znalo o strukturama molekula uopšte. Kekule predlaže da se radi o strukturi prstena od 6 atoma ugljika, koje imaju naizmjenično dvostruke i jednostruke veze. Također je primijetio da te veze moraju biti zamjenjive, tako da su obje ove strukture tačno napisane. Danas molekulu benzena obično obilježavamo ovako, sa krugom u sredini, što znači mu je struktura rezonantna tj. da se dvostruke veze mogu nalaziti bilo gdje naizmjenice – samo je bitno da se poštuje pravilo da ugljik ima 4 veze.

izvor: Pinterest

Kekule nije mogao znati za fenomene kvantne fizike koji ovo čine mogućim, tako da je njegovo shvatanje strukture molekule benzena najbolje rješenje njegovog doba. Međutim, Kekule se ne zaustavlja na strukturi benzena. Ova teorija mu je dala nove ideje vezano za strukture molekula, te nadahnula za ideju o onome što mi danas zovemo valencija.
Kekule je poslije pričao kako je sanjao zmiju koja grize svoj rep, drevni simbol beskonačnosti, poznat kao ouroboros. Međutim, tu su sliku iz njegovog sna izložili satiri: šaljivi prikaz benzena pojavio se 1886. u Berichte der Durstigen Chemischen Gesellschaft, parodiji na Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft, samo što su parodiji majmuni hvatali jedan drugog za rep u krug, umjesto zmije.

Ouroboros, By Haltopub – Own workbasé sur Benzene Structural diagram.svg et Ouroboros-simple.svg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=29661966

Satrični prikaz benzenovog prstena

Nešto kasnije, radeći u Bonnu dolazi do teorije hemijskih struktura, koja je dala novu jasnoću svijetu organske hemije, koji se u Kekuleovo doba tek počeo otkrivati. Naime, kod organskih molekula veliku ulogu ima raspored i način vezivanja atoma u strukture – isti atomi se mogu na različite načine vezati, molekule mogu imati iste opšte formule, ali zbog razlika u strukturi, mogu postojati drastične razlike u osobinama spojeva.

Kekuleova teorija se bazirala na eksperimentalnim dokazima proisteklim iz proučavanja hemijskih reakcija. Također, on je zapazio da postoji određen afinitet između atoma i da to određuje i način na koji će oni moći spojiti u molekule. Danas je nemoguće zamisliti organsku hemiju bez Kekuleovih ideja.
August Kekule je preminuo u Bonnu, 13. jula 1896. godine. U neposrednoj blizini zgrade Univerziteta u Bonnu nalazi se velika statua Augusta Kekulea, koju studenti često, primjerice za Valentinovo, kite cvijećem.

Statua Augusta Kekulea u Bonnu

The post Njemački naučnici koji su promijenili svijet: August Kekule appeared first on Nauka govori.