Zaboravljeni inženjer Petar Miljević: Između velikih zdanja i političkih iskušenja

Biće da nas je građevinski inženjer Petar Miljević zadužio daleko više nego što znamo, navodi banjalučki istoričar Zoran Pejašinović u tekstu koji je objavio na svom „Fejsbuk“ profilu.

Miljević je u Banjaluci imao svoj „biro koncesionarnog graditelja”, što znači, pojašnjava Pejašinović, da je radio, kako se danas kaže, po sistemu „ključ u ruke’’. Biro je, dakle, klijentima pružao kompletnu uslugu: od projektovanja, preko gradnje, do završnih radova.

-Od radova inženjera Miljevića valja izdvojiti zdanje Srpske osnovne škole, koje je projektovao početkom 20. vijeka i to o svom trošku.

Prema jednoj priči, austrougarske vlasti su insistirale da škola ima i centralno grijanje, pa je Miljević i to dodao tom skladnom i funkcionalnom zdanju. Inače, kod tog izduženog, prizemnog objekta, završenog 1907. godine, posebno je upečatljiva fasada sa dekorativnom plastikom i četiri čeona medaljona u koja su bili upisani stihovi čuvenog Zmaj Jove: ’’ZNANJE JE SILA / ZNANJE JE MOĆ / UČIMO DECO / DAN I NOĆ – navodi Pejašinović.

U isto vrijeme, dodaje, biro inženjera Miljevića je za trgovca Đorđu Stričevića sačinio projekat zgrade sa kupolom u Gospodskoj ulici (Pivnica / Citadela).

-Miljević je preuzeo i gradnju ove monumentalne uglovnice, ali je poslove, kao i njegovu blistavu karijeru, ugrozio čuveni slučaj sa Kočićevom „Otadžbinom”, u kojoj je marta 1908. godine objavljen provokativni članak „Miriše barut’’.
Kao član Privremenog odbora tog lista, Miljević je osuđen na četiri godine robije u Aradu (nakon Aneksije će, zajedno sa većinom ostalih osuđenika, biti pomilovan). Zabilježeno je da su troškovi gradnje, dok je Miljević bio na robiji, neplanirano porasli pa je njegova supruga Staka (djevojački Dobraš) morala prodati kuću koju je donijela u miraz da namiri razliku. Da epilog bude gori, pomilovanje će u Miljevićevom slučaju okasniti, jer će na robiji „zaraditi” i tuberkulozu… – ističe Pejašinović.

Posebno zanimljiv Miljevićev projekat je, podsjeća on, „grčki hram”, odnosno, svojevrsni mauzolej porodice Milić na Pravoslavnom groblju Svetog Pantelije.

.-Propast Dvojne monarhije i stvaranje jugoslovenske kraljevine nova je faza u životu inženjera Miljevića. U novim okolnostima, postavljen je za gradskog građevinskog inženjera, ali je opaka bolest činila svoje. Umro je 1927. godine – navodi.
<>

The post Zaboravljeni inženjer Petar Miljević: Između velikih zdanja i političkih iskušenja first appeared on Banjaluka uživo.