Porijeklo COVID-19, nova studija 2024: sa pijace životinja, ne iz laba

• Šta je otkriveno: pomoću naprednih tehnologija genetičkog praćenja okolišne DNK, rađena rekonstrukcija događaja koji su doveli do izbijanja pandemije COVID-19
• Zašto je važno: ovo je novi u nizu dokaza da je virus koji je izazvao pandemiju COVID-19 nastao prirodno, a ne bio kreiran u laboratoriji.

Nova studija pruža dodatne dokaze da je  porijeklo COVID-19 najvjerovatnije povezano s divljim životinjama prodavanim na tržnici Huanan u Wuhanu, u Kini. Objavljena u prestižnom časopisu Cell, ova međunarodna kolaboracija koristi napredne tehnike genetičkog praćenja kako bi rekonstruisala događaje koji su doveli do izbijanja pandemije krajem 2019. godine. Ključni nalazi studije potvrđuju prisustvo virusa SARS-CoV-2 u uzorcima s tržnice, zajedno s genetičkim materijalom nekoliko životinjskih vrsta za koje se sumnja da su potencijalni domaćini virusa.

Rad je objavljen 19. septembra pod naslovom “Genetic tracing at the Huanan Seafood market further supports COVID animal origins”.

Ova nova analiza vezana za porijeklo COVID-19 temelji se na podacima koje je prikupio Kineski centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), uključujući više od 800 uzoraka prikupljenih na tržnici Huanan neposredno nakon njenog zatvaranja u januaru 2020. godine. Uzorci su uzeti sa zidova, podova i opreme, kao i iz odvoda i kanalizacije. Studija je koristila tehniku metatranskriptomske sekvenciranja, koja omogućava otkrivanje svih RNK sekvenci prisutnih u uzorcima, uključujući one virusa, bakterija, biljaka, životinja i ljudi.

Jedan od ključnih zaključaka ove studije je da su virus SARS-CoV-2 i genetički materijal nekoliko divljih životinja, uključujući rakunske pse i cibetke, otkriveni na istim mjestima na tržnici. Rakunopsi i cibetke su već ranije povezani s prijenosom virusa sa životinja na ljude, uključujući slučajeve epidemije SARS-a 2002. godine. Istraživači su identifikovali ove vrste pomoću genotipizacije mitohondrijskih genoma iz uzoraka. Iako su životinje uklonjene s tržnice prije dolaska istraživača, njihovi „genetički tragovi” ostali su prisutni u uzorcima okoline, što upućuje na mogućnost da su te vrste bile nositelji virusa.

„Ovo je jedan od najvažnijih setova podataka koje imamo o porijeklu pandemije COVID-19,” izjavila je Florence Débarre iz Francuskog Nacionalnog Centra za Naučna Istraživanja (CNRS), koja je koautorica studije. Prema njenim riječima, analiza ovih podataka dodaje još jedan sloj već postojećim dokazima koji ukazuju na to da su zaražene životinje uvele virus na tržnicu krajem 2019. godine.

Kristian Andersen, koautor studije sa Scripps Research instituta, dodaje da je analiza novih podataka, koji su prethodno bili dostupni u ograničenoj formi, ključna za razumijevanje pandemije. „Ovi podaci podržavaju scenarij da su zaražene životinje uvele virus u ljudsku populaciju kroz tržnicu, i to u novembru 2019. godine, što je potom pokrenulo širenje pandemije,” istakao je Andersen.

Prvi podaci o izbijanju COVID-19 vezani su za tržnicu Huanan još početkom 2020. godine, kada su kineske vlasti zatvorile tržnicu i započele prikupljanje uzoraka sa površina i okoliša. U tim prvim izvještajima nisu precizno identifikovane vrste životinja koje bi mogle biti posrednici prijenosa virusa. Međutim, kasnija analiza, koju je kineski CDC objavio 2023. godine u časopisu Nature, pružila je opširniji pregled genetičkih tragova na tržnici, ali i dalje nije bilo jasno koje životinjske vrste su mogle poslužiti kao domaćini virusa SARS-CoV-2.

Ono što ovu novu studiju čini značajnom jeste činjenica da su autori, koristeći metatranskriptomske podatke kineskog CDC-a, uspjeli povezati genetički materijal virusa sa specifičnim životinjskim vrstama. Prema njihovim nalazima, rakunopsi i cibetke, koji su ranije bili povezani s prenošenjem virusa SARS-CoV na ljude, bili su najzastupljenije vrste u uzorcima sa tržnice. Takođe, genetički materijal ovih životinja nađen je u istim uzorcima kao i SARS-CoV-2, što sugerira da su ove vrste mogle biti posrednici prenosa virusa na ljude.

Michael Worobey sa Univerziteta u Arizoni, jedan od koautora studije, istakao je važnost ovih otkrića za razumijevanje evolucije pandemije. „Ovo je autoritativna analiza podataka koji nam daju jasan uvid u to kako je pandemija započela. Uz dodatne dokaze o prisutnosti životinja koje su mogle prenijeti virus na ljude, imamo jasniju sliku o tome kako su se prvi slučajevi zaraze dogodili,” rekao je Worobey.

Iako još uvijek nije moguće sa apsolutnom sigurnošću dokazati koja životinjska vrsta je prva prenijela virus na ljude, studija ukazuje da su rakunski psi najvjerovatniji posrednici. Ove životinje su bile zaražene i tokom SARS epidemije 2003. godine, te su poznate po svojoj sposobnosti da prenose viruse sa životinja na ljude. Prisustvo drugih vrsta, poput cibetki i bambusovih pacova, takođe ukazuje na mogućnost da su ove životinje igrale ulogu u prenošenju virusa.

Ova nova istraživanja pružaju važan uvid u porijeklo COVID-19 pandemije i ukazuju na potrebu za strožom regulacijom trgovine divljim životinjama, posebno u velikim urbanim centrima, gdje su ljudi u bliskom kontaktu s potencijalnim prenositeljima virusa. Ovo je novi u nizu dokaza da je virus koji je izazvao pandemiju COVID-19 nastao prirodno, a ne bio kreiran u laboratoriji.

The post Porijeklo COVID-19, nova studija 2024: sa pijace životinja, ne iz laba appeared first on Nauka govori.